Badania profilaktyczne ratują zdrowie i życie. Wiele osób już się o tym przekonało. Tym razem zwracamy uwagę na możliwość skorzystania z badań w kierunku raka jelita grubego. Bo on na początku nie daje żadnych objawów.
– To jeden z najczęstszych nowotworów – mówi dr Krzysztof Niedzielin, specjalista chorób wewnętrznych i gastroenterologii, ordynator Oddziału Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych szpitala przy ul. Arkońskiej w Szczecinie. – Drugi co do częstości występowania u mężczyzn, po raku płuc, i drugi u kobiet, po raku sutka. To choroba cywilizacyjna.
Czynnikiem ryzyka jest m.in. obciążenie genetyczne. Na to wpływu nie mamy. Ale nie bez znaczenia jest także nasza dieta i styl życia.
– Przetworzona żywność, dieta bogata w mięso i tłuszcz, otyłość, brak ruchu, papierosy, alkohol. To czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na raka jelita grubego – mówi doktor.
Na szczęście chorobę tę można wcześniej wykrywać i skutecznie leczyć. Temu wczesnemu wykrywaniu służy „Program badań przesiewowych raka jelita grubego”. Obejmuje badanie kolonoskopowe.
– To jest program profilaktyczny przede wszystkim dla osób od 50 do 65 roku życia, które nie miały wykonywanej kolonoskopii w ciągu ostatnich 10 lat – mówi Krzysztof Niedzielin. – Czyli najczęściej są to pacjenci, którzy w ogóle nie mieli do tej pory wykonywanej kolonoskopii.
Jak każdy program profilaktyczny, ten także dotyczy osób zdrowych, które nie mają objawów alarmowych: silnych bólów brzucha, niedrożności, krwawienia.
– Jeżeli są objawy, które sugerują, że może być rak jelita grubego, to takiego pacjenta od razu kieruje się do szpitala, a nie na badania profilaktyczne – tłumaczy Krzysztof Niedzielin.
Z badań w tym programie mogą też skorzystać osoby młodsze, u których w najbliższej rodzinie (rodzice, rodzeństwo, dziecko) były przypadki raka jelita grubego. Więcej o kryteriach kwalifikacyjnych można przeczytać na stronie NFZ.
Rak jelita grubego w swojej pierwszej fazie najczęściej nie daje żadnych objawów klinicznych.
– A w większości przypadków, ponad 90%, rozwija się na bazie małego polipa – mówi Krzysztof Niedzielin. – I ten czas, jaki upływa od małego polipa do raka jelita grubego, to jest 10 lat. Wartość tego badania polega na tym, że my szukamy polipów, czyli zmian przednowotworowych. I od razu je usuwamy. Małe polipy już podczas badania. Duże, powyżej 1,5 cm, usuwamy w warunkach szpitalnych, na oddziale, taką samą metodą, i przynajmniej przez jeden dzień tego pacjenta obserwujemy w szpitalu.
Szpital przy ul. Arkońskiej w Szczecinie ten program profilaktyczny realizuje już od 2002 r. Jego specjaliści mają więc w nim duże doświadczenie.
– Na szczęście nie stwierdzamy tak dużo zmian nowotworowych – mówi Krzysztof Niedzielin. – Ale aż około 30% mężczyzn ma polipy. U kobiet trochę mniej, między 20 a 30%. Oczywiście nie z każdego polipa rozwinąłby się rak, ale usunięcie go metodą nieoperacyjną jest najlepsze, ponieważ już stan przednowotworowy jest likwidowany.
Do takiego badania trzeba się odpowiednio przygotować.
– Ale nie jest to już tak uciążliwe przygotowanie jak kiedyś – podkreśla doktor. – Pacjent teraz niecałą dobę przed badaniem nie je, a pije dużo płynów. Preparaty do przeczyszczania są obecnie bardzo dobre, nowoczesne. Nie jest tak, że pacjent przez trzy dni się głodzi. Niezwykle istotne jest tylko to, że musi tydzień wcześniej unikać pestkowych produktów, bo one mogą długo zalegać w jelicie grubym. Pacjent w trakcie rejestracji dostaje dokładne instrukcje. Pielęgniarka dokładnie wszystko wytłumaczy i zakwalifikuje do badania.
Samo badanie trwa około 20 minut. Wykonywane jest w znieczuleniu miejscowym. W razie potrzeby lekarze podadzą lek uspokajający, rozluźniający, przeciwbólowy. Dlatego warto być z osobą towarzyszącą.
– Większość pacjentów nie potrzebuje dodatkowego znieczulenia – dodaje doktor. – Ale staramy się, żeby pacjent miał jak największy komfort. W ośrodku, w którym pracują doświadczeni endoskopiści, ryzyko powikłań jest minimalne. Jeśli w badaniu wychodzi coś niepokojącego, to pacjent pozostaje pod opieką lekarzy. Wynik wstępny jest od razu. Ale jeśli został pobrany wycinek polipa, to pacjent musi przyjść za jakieś trzy tygodnie po wynik histopatologiczny.
Pamiętaj! Informacje zawarte na tym portalu nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem!
Partnerem projektu „Zdrowe Police” jest gmina Police.
