Trzeci czwartek listopada to Światowy Dzień Rzucania Palenia. Dobra okazja, żeby podjąć taką decyzję. Dla zdrowia własnego i swoich bliskich. I uwaga – „wapowanie”, czyli e-papieros, nie jest dobrą alternatywą. Może właśnie dziś się uda na dobre zerwać z nikotyną.
W Polsce palenie tytoniu jest przyczyną 93% zachorowań na raka płuca u mężczyzn i 77% u kobiet po 35 roku życia. Ryzyko zachorowania na ten rodzaj nowotworu dotyczy nie tylko palących papierosy, ale też osób z ich otoczenia.
– U biernych palaczy ryzyko zachorowania na raka płuc wzrasta o około 20-25% (dotyczy małżonków osób palących) i o około 17% w przypadku osób, które są narażone na przebywanie w dymie tytoniowym w pracy – podaje Iwona Witkiewicz, pulmonolog, konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc.
Osoby palące papierosy oraz ich bliscy narażeni są także na inne schorzenia układu oddechowego.
– Przede wszystkim przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP), na którą składa się przewlekłe zapalenie oskrzeli i rozedma płuc – wymienia Iwona Witkiewicz. – Szacuje się, że w Polsce na POChP choruje ok. 2 milionów osób, co stanowi 5% społeczeństwa. Pierwszym objawem choroby przez wiele lat jest przewlekły kaszel, ale z czasem pojawia się duszność: niedotlenienie organizmu, które prowadzi powoli, aczkolwiek konsekwentnie, do śmierci. Palenie tytoniu i narażenie na dym tytoniowy pogarsza w sposób istotny przebieg astmy, a u dzieci narażonych na dym tytoniowy zarówno w łonie matki jak i w domu rodzinnym powoduje, że astma dziecięca staje się trudna w leczeniu. Palenie 2-3 razy zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na gruźlicę w razie kontaktu z prątkiem gruźlicy. U palaczy częściej występują i gorzej się leczą infekcje układu oddechowego.
To oczywiście nie wszystkie możliwe skutki zdrowotne długotrwałego narażenia na dym tytoniowy. Doktor wymienia ich znacznie więcej.
Zerwanie z nałogiem na pewno więc przyniesie korzyści. Niektórych szkód nie da się całkowicie odwrócić, ale np. można w ten sposób zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka płuc.
– Palenie w dużej mierze uszkadza płuca w sposób nieodwracalny – przyznaje Iwona Witkiewicz. – Zmiany anatomiczne typowe dla POChP (rozedma, przerost śluzówki, nadprodukcja śluzu) są dokonane i nieodwracalne. Jednak częściowo może wrócić do sprawności układ śluzowo-rzęskowy oczyszczający płuca, a ponadto eliminacja toksyn zawartych w dymie tytoniowym spowalnia przebieg chorób płuc. Np. w POChP rzucenie palenia spowalnia bardziej postęp choroby, niż jakiekolwiek ze stosowanych leków, przez co odsuwa w czasie inwalidztwo oddechowe. Eliminacja kancerogenów zmniejsza ryzyko raka płuca.
Jest więc o co walczyć.
– Jeszcze niedawno sądzono, że po 10 latach od uwolnienia się od nałogu ryzyko zachorowania na raka płuca jest takie same jak u osób nigdy niepalących – przypomina konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc. – Później wydawało się, że zagrożenie to wyrównuje się po 15 latach. Dziś jednak przeważa pogląd, że u byłych palaczy po latach spada ryzyko raka płuca, ale nadal jest ono większe niż u ludzi nigdy niepalących.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO): 5 lat po rzuceniu palenia nadal to ryzyko jest 12 razy większe w porównaniu z osobami, które nigdy nie paliły; w okresie od 5 do 10 lat po rzuceniu palenia jest 11 razy większe; od 10 do 15 lat po rzuceniu palenia 7,81 razy większe; a 15–25 lat po rzuceniu palenia nadal 5,88 razy większe; po ponad 25 latach od porzucenia nałogu ryzyko zachorowania na raka płuca jest 3,85 razy większe niż dla osób, które nigdy nie paliły.
Na pewno więc warto zacząć ten czas odliczać jak najszybciej. Najlepiej, oczywiście, w ogóle nie palić. Ale skoro to już się stało…
Główny Inspektor Sanitarny przestrzega też przed wybieraniem papierosów elektronicznych. Coraz popularniejszych zwłaszcza u młodzieży. Do kampanii informacyjnej na temat szkodliwości tej formy zażywania nikotyny włączyła się Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Policach.
GIS podkreśla, że aerozol z e-papierosów jest szkodliwą „parą wodną”, która zawiera szkodliwe substancje, w tym: acetaldehyd, formaldehyd, akroleinę, propanal, nikotynę, aceton, o-metyl-benzaldehyd, kancerogenne nitrozaminy. E-papieros może powodować: podrażnienie dolnych i górnych dróg oddechowych, zapalenie oskrzeli, kaszel, zmiany rozedmowe w płucach, zmniejszenie wydajności układu odpornościowego, upośledzenie pamięci, podrażnienie oczu i wiele innych.
O szkodliwości e-papierosów już pisaliśmy.
Agnieszka Spirydowicz, promotor zdrowia
Pamiętaj! Informacje zawarte na tym portalu nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem!
Partnerem projektu „Zdrowe Police” jest gmina Police.
